ربابه شیخ‌الاسلام، دکترای تغذیه در گفت‌و گو با ایلنا با بیان این خبر، گفت:هنوز نانوایی‌ها از جوش شیرین استفاده می‌کنند در صورتی‌که وزارت بهداشت اعلام می‌کند که این ماده مصرف نمی‌شود.
وی افزود: آزمایشی که در وزارت بهداشت برای بررسی میزان جوش شیرین نان انجام می‌گیرد، دقیق نیست چون بر مبنای اسیدی و قلیایی بودن بررسی می‌شود.
مدیر کل سابق دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت با بیان این که در برخی موارد دیده شده نانوایی‌ها برای تهیه خمیر مایه از قرص آسپرین استفاده می‌کنند، افزود: اتحادیه تولید‌کنندگان مخمر اعلام کرده که تنها یک چهارم نانهای سنتی کشور با خمیر مایه تخمیر می‌شود و تولید‌کنندگان، مابقی خمیر مایه تولیدی خود را به کشور افغانستان صادر می‌کنند.
شیوع بیماری‌های غیر واگیر نگران کننده است
شیخ‌الاسلام می‌گوید: سبوس از آردهای مورد استفاده در نانوایی‌های سنتی حذف شده و این موضوع در کشوری که شیوع بیماری‌های غیرواگیر در سطح بالایی قرار دارد، کاملا نگران کننده است.
این متخصص تغذیه با تاکید بر اهمیت تهیه نانهای سنتی از آرد سبوس‌دار در سلامت مردم گفت: در کشور ما بیماری‌های غیرواگیر مانند دیابت، سرطان کلون، بیماری‌های قلبی و دیگر انواع سرطان از شیوع بالایی برخوردار است و کاهش سن ابتلا به برخی بیماری‌ها لزوم شناسایی عوامل خطر را نشان می‌دهد.
مدیر کل سابق دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت معتقد است اصلی‌ترین عامل خطر زا برای سلامتی مردم نحوه تغذیه و مواد غذایی مورد استفاده مردم و نحوه زندگی آنان است.
شیخ الاسلام، در مورد تهیه نان از آرد سبوس‌دار گفت: پیشتر آرد مناسب خبازی 7درصد سبوس‌گیری می‌شد اما هم اکنون در برخی موارد حتی از آرد ستاره که 25درصد سبوس‌گیری شده استفاده می‌شود که اصلا مناسب این کار نیست.
پیگیری‌های ایلنا حاکی از این است که سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت نیز در برنامه نظارتی خود بر نانوایی‌ها میزان مجاز سبوس‌گیری آرد را 7درصد می‌داند در حالی‌که در برخی نانوایی‌ها از آردی استفاده می‌شود که حتی تا 25درصد سبوس‌گیری شده است.
هزار بیماری از آرد بی‌سبوس
چندی پیش دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با ارائه گزارشی از پیامدهای منفی جداسازی سبوس از آرد گندم اشاره کرده و بیماری‌ها و نارسایی‌های زیادی را به‌عنوان تبعات این اقدام دانسته بود.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، افزایش نارسایی‌های روده‌ای، افزایش ابتلا به سرطان‌های روده بزرگ، مقعد، شکم، پانکراس، بافت آندومتر رحم، تخمدان و پروستات، افزایش احتمال بروز بیماری‌ها و حمله‌های قلبی، افزایش ابتلا به چاقی، افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع دوم، کاهش مقاومت در برابر انواع عفونت‌ها، ایمنی کمتر در مقابل ویروس‌ها، افزایش آلرژی به مواد غذایی و افزایش بار سمی در کبد و کلیه از جمله عواقب ناشی از کمبود سبوس گندم بر سلامت مردم است.
همچنین افزایش عصبانیت، پرخاشگری، افسردگی، تنش‌های روانی، خستگی‌های مفرط، کوفتگی بدنی، بی‌حوصلگی و در نتیجه کاهش شادابی جامعه از دیگر عوارض ناشی از جداسازی سبوس از آرد هستند.
این گزارش می‌افزاید: «مصرف متناسب (6 درصد) سبوس گندم (آرد با درجه استحصال بالا) موجب کاهش احتمال انواع نارسایی‌های جسمی و روحی به ویژه نارسایی‌های روده‌ای و سرطان روده بزرگ، چاقی، بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت نوع دوم و همچنین انواع سرطان ها و در نتیجه کاهش 15 تا 40 درصدی میزان مرگ و میر خواهد‌شد.»
ارزش غذایی پایین نان سفید
شیخ‌الاسلام در همین زمینه تاکید کرد: نانوایی‌ها و مردم فکر می‌کنند که نان سفید و رنگ روشن در نانهای سنتی نشانه مرغوبیت نان است، در صورتی‌که این‌طور نیست. رنگ روشن نان نشانه نبودن سبوس و پایین بودن ارزش غذایی آن است.
این متخصص تغذیه با یادآوری نقش و مسئولیت وزارت بهداشت در موضوع سلامت مردم گفت: نظارت وزارت بهداشت در موضوع نان و کیفیت آن ضعیف است. وزارت بهداشت باید به سرعت جلوی سبوس‌گیری از آرد که تمام مواد مغذی آن را حذف می‌کند، بگیرد.
سنگک فقط در شکل
"کیمیاگر"، دکترای تغذیه نیز در این زمینه به ایلنا گفت: آرد سبوس دار منجر به پخت نان با کیفیت‌تر می‌شود و حتی پخت نان با آرد سبوس‌دار به نفع خود نانوایان نیز هست.
وی در همین زمینه از نانوایی‌های آزاد پز یاد کرد و گفت: نان سنگک به‌عنوان یکی از نانهای با کیفیت سنتی که به میزان قابل توجهی سبوس داشت، الان فقط در شکل، نان سنگک است و از آردهایی با کمترین میزان سبوس پخت می‌شود. این موضوع در درازمدت باعث دیابت، چاقی، افزایش ابتلا به چاقی و مشکلات تغذیه‌ای دیگر می‌شود.
این استاد دانشگاه تاکید می‌کند که پخت نانهای سنتی از آردی که بیش از حد معمول سبوس‌گیری شده‌است، کاملا اشتباه است.
کیمیاگر تمایل مردم به استفاده از نانهای سفید با رنگ روشن را غیر منطقی دانست و افزود: مسئولان وزارت بهداشت و نهادهای نظارتی دیگر باید برای رفع این اشکال که سلامت مردم را تهدید می‌کند، سریع‌تر اقدام کنند.
سازمان غذا و دارو نظارت کند
در همین زمینه اکبر رنجبرزاده، عضو کمیسیون بهداشت مجلس نیز با تایید اهمیت پخت نان از آرد سبوس‌دار با توجه به نیاز بدن به مواد حیاتی و ویتامین‌هایی که در آرد سبوس‌دار موجود است، گفت: هم اکنون کیفیت نان فدای ظاهر آن شده‌است. مسئولان مربوطه، باید مردم را برای استفاده از آرد سبوس‌دار متقاعد کنند و شرایطی را فراهم کنند تا در پخت نان از آردهای سبوس‌دار استفاده شود.
این نماینده مجلس با اشاره به نقش سازمان غذا و دارو در موضوع نظارت بر مواد غذایی گفت: این سازمان باید در مورد غنی‌بودن نان نظارت داشته باشد.
نماینده مردم همدان غیر از وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو، این موضوع را در حیطه وظایف وزارت بازرگانی نیز دانست و تاکید کرد: اگر وزارت بهداشت در این زمینه نیازمند قانون یا آیین‌نامه جدیدی باشد، حتما کمیسیون بهداشت در این زمینه اقدام می‌کند.
عضو کمیسیون بهداشت در مورد استفاده از آسپرین در برخی نانوایی‌ها به‌جای مایع مخمر گفت: استفاده از هرگونه افزودنی خارج از چارچوب در مواد غذایی، جرم محسوب می‌شود و مشاهده این موضوع در هر مکانی باید به مراجع قضایی اطلاع داده شود.
